Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Trampın adamı Polşada prezident olur - Ukraynaya dəstək kəsiləcək?
Musavat.com xəbər verir ki, Polşada keçirilən prezident seçkilərində səslərin 98 faizindən çoxu artıq hesablanıb. Rəqəmlərə əsasən, hazırda sağ-mühafizəkar blokun dəstəklədiyi Karol Navrotski əsas rəqibi olan liberal siyasətçi Rafal Tşaskovskiyə qarşı üstünlük əldə edib.
Polşanın “Poland Elects” saytının məlumatına görə, 32 143 seçki məntəqəsindən 31 681-də səslər hesablanıb. Bu, ümumi məntəqələrin 98.56 faizi deməkdir. Mövcud nəticələrə əsasən, Karol Navrotski 10 milyon 415 min 19 səslə 51.11 faiz göstərici əldə edib. Rafal Tşaskovski isə 9 milyon 963 min 496 səs toplayaraq 48.89 faiz səviyyəsində qalıb. İki namizəd arasındakı fərq 450 min səsdən çoxdur.
Müşahidəçilər Karol Navrotskinin qalib elan olunacağı təqdirdə Polşada sağ-mühafizəkar siyasi kursun davam edəcəyini, həmçinin Varşavanın Avropa Birliyi ilə münasibətlərində mövcud gərginliyin dərinləşə biləcəyini istisna etmirlər.
Karol Navrotski Polşanın tarix institutuna rəhbərlik etmiş, katolik dəyərləri və milli kimliyi müdafiə edən bir siyasətçidir. O, hakim “Hüquq və Ədalət” (PiS) partiyasının dəstəklədiyi namizəddir. Onun siyasi xətti daha çox dövlət suverenliyinə, ənənəvi ailə modelinə və Avropa Birliyinin daxili siyasətlərinə qarşı ehtiyatlı münasibətə əsaslanır. Navrotski Brüsselin Polşaya hüquqi və ideoloji diktə etməsinə qarşı çıxır və milli qanunların Avropa hüququndan üstün olduğunu bildirir.
Eyni zamanda, Karol Navrotski ABŞ-ın sabiq prezidenti Donald Trampa və onun siyasi fəlsəfəsinə müsbət yanaşır. O, Tramp dövründə ABŞ-Polşa münasibətlərinin zirvə yaşadığını qeyd edir və bu xəttin davam etdirilməsinin tərəfdarıdır. Hərbi sahədə ABŞ-la əməkdaşlığı gücləndirməyi və NATO çərçivəsində birbaşa Amerikanın dəstəyinə söykənməyi prioritet hesab edir.
Rafal Tşaskovski isə fərqli baxışları ilə seçilir. Varşavanın hazırkı meri olan Tşaskovski müxalifətdəki liberal “Vətəndaş Platforması”nın (Platforma Obywatelska) namizədi kimi seçkilərə qatılıb. O, Avropa İttifaqı ilə daha sıx inteqrasiyanın, gender bərabərliyi və insan hüquqları kimi sahələrdə Avropa standartlarına uyğunlaşmanın tərəfdarıdır. Tşaskovski hesab edir ki, Polşanın yeri Brüsselə yaxın, Qərblə daha sıx koordinasiyada olmalıdır. O, həmçinin Tramp administrasiyasının Polşa ilə münasibətlərini simvolik və qeyri-sabit hesab edir, ABŞ-la tərəfdaşlığın davamını istəsə də, əsas prioritetin Avropa İttifaqı və NATO ölkələri ilə əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə yönəlməli olduğunu bildirir.
Hazırkı nəticələrə əsasən, Karol Navrotskinin qələbə şansı daha yüksək qiymətləndirilir. Bu isə Polşada növbəti dövrdə milli suverenlik, AB-yə qarşı sərt ritorika və ABŞ-la klassik mühafizəkar xəttin davam edəcəyi anlamına gəlir.
Musavat.com bildirir ki, Polşa prezidentliyinə namizədlərin Ukrayna məsələsinə baxışları fərqlidir – Navrotski sərt təhlükəsizlik, Tşaskovski isə inteqrasiya tərəfdarıdır
Polşada keçirilən prezident seçkilərində səsvermənin nəticələri bəlli olmağa doğru gedir. Seçkilərdə öndə gedən iki əsas namizəd – sağ-mühafizəkar Karol Navrotski və liberal Rafal Tşaskovski – bir çox məsələlərdə olduğu kimi, Ukrayna mövzusunda da fərqli yanaşmalar sərgiləyirlər.
Musavat.com xəbər verir ki, hər iki siyasətçi Rusiyanın Ukraynaya qarşı hərbi təcavüzünü pisləsə də, bu münaqişəyə münasibətdə onların yanaşma tərzi və prioritetləri ciddi şəkildə fərqlənir.
Karol Navrotski Ukrayna məsələsinə daha çox milli təhlükəsizlik və sərhəd müdafiəsi prizmasından yanaşır. Onun fikrincə, Polşanın şərq sərhədləri Rusiyanın təcavüzkar siyasəti fonunda təhlükə altındadır və bu səbəbdən Ukraynaya hərbi və texniki dəstək artırılmalıdır. Bununla yanaşı, Navrotski Ukraynadan gələn qaçqınlarla bağlı siyasətin sərtləşdirilməsini, onlara yalnız müvəqqəti qoruma rejimi çərçivəsində yardım göstərilməsini zəruri hesab edir.
O, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın siyasi kursuna yaxınlığı ilə seçilir və Ukraynaya edilən yardımın Polşanın strateji maraqları ilə şərtləndirilməsinin tərəfdarıdır. Navrotski hesab edir ki, Polşanın ABŞ-la müdafiə sahəsində əməkdaşlığı Ukraynaya yardımla paralel aparılmalı və Polşanın öz təhlükəsizlik maraqları ön planda saxlanmalıdır.
Rafal Tşaskovski isə Ukrayna məsələsinə insani və Avropa dəyərlərinə əsaslanan yanaşma ilə çıxış edir. O, Ukraynanın gələcəkdə Avropa İttifaqına inteqrasiyasını dəstəkləyir və bu ölkəyə yalnız hərbi deyil, siyasi və iqtisadi yardımın da genişləndirilməsini vacib hesab edir. Tşaskovski Ukrayna qaçqınlarının Polşa cəmiyyətinə uğurla inteqrasiyası üçün sosial proqramların genişləndirilməsinin vacibliyini vurğulayır.
Liberal düşərgənin namizədi olaraq Tşaskovski Avropa İttifaqı ilə daha sıx koordinasiyalı siyasət yürütməyə üstünlük verir. Onun sözlərinə görə, Polşa NATO və Aİ çərçivəsində Ukraynaya sistemli dəstək verməyə davam etməli və eyni zamanda Rusiyadan enerji asılılığını azaltmaq üçün alternativ nəqliyyat yolları üzərində işləməlidir.
Beləliklə, Polşanın yeni dövlət başçısının kim olmasından asılı olaraq, ölkənin Ukrayna ilə bağlı siyasətində mühüm dəyişikliklərin baş verə biləcəyi gözlənilir. Karol Navrotskinin qalib gələcəyi halda sərt təhlükəsizlik yanaşması güclənə, Rafal Tşaskovskinin qələbəsi isə Polşanı Avropa yönümlü inteqrasiya və humanitar dəstək kursuna daha yaxınlaşdıracaq.
Rəsmi nəticələrin yaxın saatlarda açıqlanacağı gözlənilir.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
04 Iyun 2025
03 Iyun 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ