Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Əfqanıstan rəhbərliyinin həbsinə qərar verdi – Putin, əl-Bəşir, Qəddafi…
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (BCM) Taliban lideri və Əfqanıstanın baş hakiminin həbsinə order verib.
"Həmin şəxslərin cinsi zəmində insanlığa qarşı təqib cinayəti törətdiklərini düşünmək üçün ağlabatan əsaslar var", - məhkəmə bildirib.
Musavat.com xəbər verir ki, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin İbtidai Palatası Əfqanıstandakı vəziyyətlə bağlı apardığı araşdırmalar çərçivəsində radikal islamçı Taliban hərəkatının lideri Heybətullah Axundzadə və Əfqanıstan Ali Məhkəməsinin sədri Əbdül Hakim Həqqaninin həbsinə order verib.
BCM-nin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, Palatanın Axundzadə və Həqqaninin bəşəriyyətə qarşı cinayətlərin törədilməsinə, qızlara və qadınlara qarşı gender əsaslı təqiblərə, eləcə də onları dəstəkləyənlərə qarşı siyasi motivli təqiblərə təhrik etdiyinə dair əsaslar var.
Cinayətlərin 2021-ci il avqustun 15-dən ən azı 2025-ci il yanvarın 20-dək Əfqanıstanda törədildiyi iddia edilir. Taliban sakinlərin əsas hüquq və azadlıqlarının ciddi şəkildə pozulmasına, həbslərə, işgəncələrə, zorlamalara və zorla yoxa çıxmalara səbəb olan siyasət yürüdüb.
Məhkəmə bildirib ki, hərəkat qızları və qadınları təhsil, şəxsi toxunulmazlıq və ailə həyatı hüquqlarından, habelə hərəkət, din və ifadə azadlığından məhrum edib. Məhkəmə qeyd edib ki, gender əsaslı təqiblər təkcə birbaşa zorakılıq aktlarını deyil, həm də sistemli və institusionallaşdırılmış zərər formalarını, o cümlədən ayrı-seçkilik yaradan cəmiyyət normalarının tətbiqini əhatə edir.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Baş Prokuroru Kərim Xan daha əvvəl demişdi ki, Əfqanıstanda qadın və qızlar, eləcə də LGBT Taliban tərəfindən görünməmiş, amansız və amansız təqiblərlə üzləşirlər. Xan qeyd edib ki, Talibanın hərəkətlərinə qarşı müqavimət qətllər, həbslər, işgəncələr və cinsi zorakılıqla vəhşicəsinə yatırılır. Taliban 2021-ci ilin ortalarında Əfqanıstanda hakimiyyəti yenidən ələ keçirib. Əvvəlcə ölkədə liberal mühit vəd edərək, tezliklə qadınlara və qızlara ciddi məhdudiyyətlər qoymağa başladılar.
Xüsusilə, onların ictimai yerlərdə olması faktiki olaraq qadağan edilir, orta məktəblərə və ali məktəblərə getmələri qadağan edilir və onların məşğulluq imkanları ciddi şəkildə məhdudlaşdırılır. Axundzadə 2016-cı ildən Talibana rəhbərlik edir.
Əfqanıstanda hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra ölkənin cənubunda Qəndəharda yaşayıb və ictimaiyyət qarşısında çıxışlardan yayınıb. Haqqani 2021-ci ilin oktyabr ayından Əfqanıstan Ali Məhkəməsinin sədridir. Sərəncamlar verildikdən sonra Roma Əsasnaməsini ratifikasiya etmiş 125 dövlətdən sözügedən şəxsləri öz ərazilərində həbs etmələri tələb olunacaq.
Musavat.com xəbər verir ki, BCM-in qərarı Rusiyanın Taliban hökumətini tanımasından bir neçə gün sonraya təsadüf edib.
Bu qərardan öncə, 17 mart 2023-cü ildə BCM Rusiya prezidenti Vladimir Putinin həbsinə qərar vermişdi. Rusiya Federasiyasının prezidentinə qarşı Rusiya-Ukrayna müharibəsi zamanı azyaşlı uşaqların Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərindən Rusiyaya qanunsuz deportasiya edilməsində ittiham irəli sürülüb.
Rusiya BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri arasında ilk dövlət və dövlət başçısı kimi Putin BCM tərəfindən həbs edilməsi tələb edilən üçüncü dövlət başçısı oldu.
Ondan əvvəl BCM keçmiş Sudan prezidenti Ömər əl-Bəşir və sabiq Liviya hökmdarı Müəmmər Qəddafiyə qarşı ittihamlar irəli sürmüşdü. Putinlə birlikdə Rusiya Federasiyasının Prezidenti yanında Uşaq Hüquqları üzrə Müvəkkili Mariya Lvova-Belovanın da həbsinə qərar verilib.
BCM qərarından sonra Roma Nizamnaməsini ratifikasiya etmiş 123 ölkədən hər hansı birində bu şəxslər peyda olarlarsa, həbs olunaraq BCM-ə təhvil verilməlidirlər.
Qeyd edək ki, BCM Rusiya prezidenti barəsində verdiyi qərardan 1 il 5 ay sonra Vladimir Putin Monqolustana səfər edib. Monqolustan Roma Nizamnaməsini ratifikasiya etmiş 123 ölkədən biri olsa da, BCM-in qərarını icra etməkdən imtina etmişdi.
Elşən MƏMMƏDƏLİYEV,
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
10 Iyul 2025
09 Iyul 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ