Onlayn ictimai-siyasi qəzet
İranla bağlı məxfi hesabat: Zənginləşdirilmiş uran ehtiyatını 10 tona yaxınlaşdırıb
İran 13 iyunda İsrail hərbi hücumuna başlamazdan əvvəl zənginləşdirilmiş uran ehtiyatını silah səviyyəsinə yaxınlaşdırıb. Musavat.com xəbər verir ki, bu məlumat Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nüvə Nəzarəti Təşkilatının üzv ölkələrə paylanmış məxfi hesabatında yer alıb. Hesabat Associated Press agentliyinə ötürülüb.
Hesabata əsasən Mərkəzi Vyanada yerləşən Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) iyunun 13-nə olan məlumatına görə, İranda 440,9 kiloqram (1000 funt) zənginləşdirilmiş uran olub ki, bu da MAQATE-nin may ayında verdiyi son hesabatdakı göstəricidən 32,3 kiloqram (78,5 funt) çoxdur.
Hesabatda deyilir ki, bu rəqəm “İran tərəfindən verilən məlumatlara, agentliyin 17 may 2025-ci il və 12 iyun 2025-ci il tarixləri arasında (hərbi hücumların başlamasından bir gün əvvəl) yoxlama fəaliyyətləri və müvafiq obyektlərin keçmiş fəaliyyətinə əsaslanan təxminlərə əsaslanır”. 60 faizədək zənginləşdirmə silah istehsalı üçün zəruri olan 90 faizlik zənginləşdirməyə doğru kiçik texniki addım sayılır.
Məxfi hesabatda həmçinin deyilir ki, İran və MAQATE iyun ayında İsrail və ABŞ-ın bombardmanları nəticəsində zədələnmiş obyektlərin təftişinin bərpası ilə bağlı razılığa gələ bilməyib.
Müharibədən bəri yoxlanılan yeganə obyekt Rusiyanın texniki yardımı ilə işləyən Buşehr AES olub.
MAQATE-nin baş direktoru Rafael Grossi bildirib ki, “Agentliyəə tam yoxlamaların davam etdirilməsi üçün texniki üsullar təxirə salınmadan hazırlanmalıdır”.
Sənəddə həmçinin qeyd olunub ki, müharibə zamanı BMT müfəttişlərinin İrandan çıxarılması "ümumi təhlükəsizlik vəziyyəti nəzərə alınmaqla zəruri olsa da", Tehranın MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq barədə sonrakı qərarı "dərin təəssüf doğurur". Hesabatda bildirilir ki, iyunun 13-nə olan məlumata görə, İranın ümumi zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı 9874,9 kiloqram təşkil edib ki, bu da may ayında sonuncu təkrar yüklənmədən bu yana 627,3 kiloqram artım deməkdir.
MAQATE iyunun 13-dən bəri “İranın əvvəllər elan edilmiş ehtiyat ehtiyatında dəyişiklikləri qiymətləndirmək üçün istifadə etdiyi bəyannamələri toplamaq və yoxlamaq üçün lazım olan yerlərdə fəaliyyət göstərə bilmədiyini” bildirib.
MAQATE-nin məlumatına görə, 60 faizə qədər zənginləşdirilmiş 42 kiloqrama yaxın uran nəzəri cəhətdən 90 faizə qədər zənginləşdirilərsə, bir nüvə bombası hazırlamaq üçün kifayətdir. MAQATE həmçinin bildirib ki, müfəttişlər iki ay yarımdan artıqdır ki, İranın nüvə silahına yaxın ehtiyatlarını yoxlaya bilmirlər və bu, “ciddi narahatlıq doğuran məsələdir”.
Musavat.com
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ