Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Putindən sərhədləri aşan ritorika: Ukrayna bizimdir, İranla nüvə ittifaqı davam edir
Putin bu açıqlamaları ilə kimlərə mesaj verdi...
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Sankt-Peterburq Beynəlxalq İqtisadi Forumundakı son çıxışı təkcə regional yox, qlobal müstəvidə sülh və təhlükəsizlik məsələlərini sual altına aldı.
Musavat.com xəbər verir ki, onun bu forumdakı bəyanatları bir növ "siyasi manifest" xarakteri daşıyır və Kreml rəhbərinin gələcək planlarının ideoloji əsaslarını açıq şəkildə göstərir.
Bu çıxış həm Ukrayna məsələsində kompromiss niyyətlərinin olmadığını, həm də İranla əməkdaşlıqdan geri çəkilməyəcəyini bəyan edən sərt bir siqnaldır.
Ən çox diqqət çəkən məqam Putin tərəfindən Ukrayna xalqının faktiki olaraq Rusiya xalqı ilə eyniləşdirilməsidir. “Mən Rusiya və Ukrayna xalqlarını eyni xalq hesab edirəm – əslində, bu mənada, bütün Ukrayna bizimdir” deməsi, Kreml ideoloqlarının uzun illərdir dilə gətirdiyi “bir millət, bir dövlət” fikrinin siyasi lider səviyyəsində açıq şəkildə təsdiqlənməsidir.
Bu, beynəlxalq hüququ və Ukraynanın suverenliyini açıq-aşkar inkar edən, müasir Avropa təhlükəsizlik sisteminə meydan oxuyan mövqedir.
Digər tərəfdən, Putinin dediyi “hara rus əsgərinin ayağı dəyibsə, ora artıq bizimdir” fikri təkcə keçmiş imperiya düşüncəsinin davamı deyil, eyni zamanda gələcək mümkün ekspansiyaların da psixoloji zəminini hazırlayır. Bu, həm də postsovet məkanındakı digər dövlətlər üçün bir xəbərdarlıqdır: Rusiya hələ də özünü bu bölgənin “sahibi” hesab edir.
Putin çıxışında Ukraynanın 1991-ci il müstəqillik bəyannaməsinə istinad etməklə guya Rusiya tərəfindən suverenliyə hörmət edildiyini göstərməyə çalışır. Amma bu, əslində çox incə manipulyasiyadır. Onun vurğuladığı “bitərəf və neytral dövlət” statusu, sanki Ukraynanın NATO ilə əməkdaşlıq niyyətlərini qeyri-legitim göstərmək üçün istifadə olunur. Halbuki, real vəziyyətdə Rusiya özü bu bəyannamənin ruhuna və beynəlxalq hüquqa zidd olaraq Krımı ilhaq edib, Donbasda separatçılara dəstək verib və genişmiqyaslı işğal əməliyyatları həyata keçirib.
Ən sərt və təhlükəli bəyanatlardan biri isə Ukraynanın “çirkli bomba”dan istifadə ehtimalı ilə bağlı verilib. Putin açıq şəkildə hədələyir: “Bu, onların sonuncu səhvi ola bilər… cavabımız çox sərt və, ehtimal ki, həm rejim, həm də təəssüf ki, Ukraynanın özü üçün fəlakətli olacaq".
Bu ritorika nüvə silahı olan bir ölkənin başqa bir ölkəyə qarşı məhvedici cavab mesajı verməsidir və bu da qlobal sabitliyə birbaşa təhdid deməkdir.
İsrail-İran mövzusuna gəldikdə isə Putin daha neytral və balanslı görünməyə çalışır. O, Rusiya tərəfinin vasitəçilik etmədiyini, sadəcə ideyalar təklif etdiyini bildirir. Lakin bu da Kremlin öz geosiyasi nüfuzunu qoruma və artırma niyyətindən xəbər verir. Rusiyanın həm İsraillə, həm də İranla eyni anda işləməsi, onun regional güc balansında mühüm oyunçu olmaq istədiyini göstərir. Bu isə Qərbin bölgədəki maraqları ilə ziddiyyət təşkil edir və yeni toqquşma nöqtələrini qaçılmaz edir.
Putinin İranın nüvə proqramı ilə bağlı fikirləri də diqqətçəkicidir. O, açıq şəkildə bildirir ki, Rusiya Büşəhrdəki nüvə reaktorunda işlərini davam etdirir və orada çalışan rus mütəxəssisləri evakuasiya etmir. Bu, Qərb tərəfindən “təhlükəli yaxınlıq” kimi qiymətləndirilə bilər. Belə ki, İranın nüvə imkanlarının genişlənməsi həm İsrail, həm də ABŞ üçün “qırmızı xətt”dir. Rusiya isə bu xətti görməzliyə vurur və iqtisadi-təhlükəsizlik maraqları naminə əməkdaşlığı davam etdirir.
Nəticə etibarilə, Putinin bu çıxışı bir neçə mühüm mesaj verir: Ukrayna məsələsində geri addım yoxdur, Qərbin təzyiqləri heç bir nəticə verməyib və Rusiya öz geopolitik maraqları naminə həm bölgədə, həm də qlobal səviyyədə sərt və qətiyyətli siyasət yürütməyə davam edəcək. Bu isə həm regionda, həm də beynəlxalq aləmdə yeni qarşıdurmaların siqnalı kimi oxunur.
Əli Rais,
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
21 Iyun 2025
20 Iyun 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ