Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Diaspor və təsir rıçaqları – Rusiyanın regiondakı oyunları
"Son vaxtlar Rusiya ilə Azərbaycan arasındakı münasibətlərdə yaranan gərginliyin davam etməsi və bir sıra Rusiya rəsmilərinin, Kremlin nəzarəti altında olan medianın sistemli şəkildə Azərbaycana münasibətdə təcavüzkar xarakterli fikirlər səsləndirməsi Rusiya hakimiyyətinin müəyyən təxribatlar törətmək niyyətindən xəbər verir".
Bu sözləri Musavat.com-a sabiq deputat, siyasi şərhçi Qulamhüseyn Əlibəyli deyib: "Azərbaycana raket zərbələri endirmək, Ukraynada olduğu kimi Cənubi Qafqazda da xüsusi hərbi əməliyyatlar keçirmək, Ermənistandakı 102-ci hərbi bazaya əlavə hərbi hissələr və silahlar gətirilməsi barədə məlumatlar, Azərbaycanda ləzgi və talış separatizmini qızışdırmaq üçün cəhdlər dediklərimizi təsdiq edir.
Keçmiş SSRİ dağılandan sonra yeni müstəqil dövlətləri (keçmiş sovet respublikalarının) Rusiyanın təsir məkanında saxlamaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə olunur. Müstəqil Dövlətlər Birliyi, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı kimi qurumların yaradılması da məhz bu məqsədə xidmət edirdi. Hazırda həmin qurumlar Rusiyanın istəklərinə uyğun fəaliyyət göstərə bilmədikləri üçün Rusiya hakimiyyəti postsovet məkanında açıq hərbi təhdidlərə keçir, Gürcüstan və Ukraynada olduğu kimi birbaşa hərbi müdaxiləyə başlamaq niyyətini gizlətmir.
Cənubi Qafqazda, xüsusən də Azərbaycanda Rusiyanın hansı təxribatlar törədə biləcəyi məsələsi diqqəti cəlb edir. Gürcüstan ərazilərinin bir hissəsi Rusiyanın nəzarəti altındadır. İvanaşvili-Kobaxidze hökuməti həmin əraziləri qaytarmaq məqsədilə Rusiyaya yaxınlaşmaq istəsə də işğal olunmuş əraziləri qaytarmağa nail ola bilməyib. Buna görə də Rusiya işğal etdiyi ərazilər vasitəsilə Gürcüstana təsir imkanlarını saxlayır.
Ermənistanda Rusiyanı təsir imkanları daha genişdir. Rusiya Ermənistan iqtisadiyyatını, dəmiryol xətlərini, sərhədlərinin bir hissəsini öz nəzarəti altında saxlayır. Bundan başqa, Ermənistanın revanşist müxalifəti də faktiki olaraq Rusiyanın nəzarəti altındadır. Rusiya həmin revanşist qüvvələri hakimiyyətə gətirmək üçün dəfələrlə cəhd edib, bu gün də belə cəhdlərdən əl çəkmək istəmir. Ermənistanda Rusiyanın hərbi varlığını da unutmaq olmaz.
Gürcüstan və Ermənistandan fərqli olaraq Azərbaycana münasibətdə Rusiyanın təsir imkanları faktiki olaraq yox dərəcəsindədir. Azərbaycanda Rusiyanın hərbi hissələri yoxdur, erməni separatizminin kökü kəsilib, ləzgi separatizminin qarşısı alınıb, ayrı-ayrı şəxslərin talış separatizmini yaratmaq istəkləri olsa da, onların fəaliyyəti ciddi şəkildə məhdudlaşdırılıb, ümumiyyətlə separatizm əhval-ruhiyyəsi ləzgi və talış xalqları arasında geniş yayılmayıb. Azərbaycanın radikal müxalifətinin də ayrı-ayrı rus siyasətçiləri ilə müxtəlif səviyyəli əlaqələri olsa da, bütövlükdə Rusiya yönümlü deyil, daha çox qərbə meylidirlər. Azərbaycan iqtisadiyyatına, kommunikasiya xətlərinə də Rusiyanın təsir rıçaqları yox dərəcəsindədir. Bir neçə gün bundan əvvəl Vaşinqtonda imzalanmış sənədlər, paraflanmış saziş layihəsi Rusiyanın faktiki olaraq regiondan çıxarılması anlamına gəlir.
Bu gün Azərbaycana qarşı Rusiya hakimiyyətinin əlində olan yeganə təsir rıçağı orada yaşayan və işləyən həmvətənlərimizdir. Bir müddət əvvəl Rusiya hakimiyyətinin Azərbaycan diasporuna basqıları, diaspor fəallarının həbsi, işgəncələrlə öldürülməsi də bu təsir rıçağından istifadə cəhdləri kimi qiymətləndirilə bilər. Bu cəhdlərin ayrı-ayrı həmvətənlərimizə təsiri olsa da bütövlükdə Azərbaycana, onun siyasətinə təsiri olmadığı da qeyd edilməlidir".
Siyasi ekspert onu da qeyd edib ki, bu gün Rusiyanın Azərbaycana hərbi müdaxiləsinə çağırışlar mənasız hay-küydən, hədə qorxu gəlməkdən başqa bir şey deyil: "Ukrayna bataqlığından çıxa bilməyən Rusiyanın döyüş taktikası dərsliklərə salınmış Azərbaycan ordusu ilə ikinci cəbhə açması, ölkəmizin strateji müttəfiqləri olan NATO üzvü Türkiyə ilə, eləcə də Pakistanla, bütövlükdə Türk dünyası ilə hərbi qarşıdurmaya getməsi intihar kimi bir şey olardı.
Rusiyanın siyasətində sağlam məntiq axtarmaq düzgün olmasa da, o, gec-tez Azərbaycanın bölgədə artan nüfuzu ilə, müstəqil siyasət yeritməsi ilə barışmaq zorundadır. Lakin qaba güc tətbiq etmək, o cümlədən hərbi müdaxilə etmək ritorikasından, müxtəlif təxribatlar törətməkdən əl çəkmək istəmir ki, bəlkə bu yolla Zəngəzur dəhlizindən hər hansı formada yararlana bilsin".
Cavanşir ABBASLI
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
15 Avqust 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ