Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Yay aylarında küçə yeməklərinə, xüsusilə də şaurma və dönərə tələbat artır. Lakin temperaturun yüksəlməsi bu cür ət məhsullarının tez xarab olmasına səbəb olur. Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: səhv saxlanma və gigiyenik olmayan şəraitdə hazırlanmış dönər və şaurma qida zəhərlənməsinə səbəb ola bilər.
Ərəb dietoloqu Dr. Layla Al-Mansour bildirir ki, yay aylarında dönər kimi ətin uzun müddət isti mühitdə saxlandığı yeməklər ciddi risk daşıyır:
“Ətin bişmə səviyyəsi qeyri-kafi olduqda və ya souslar bakteriya yuvasına çevrildikdə orqanizmdə infeksiya baş verir. İstifadə olunan salatlar və souslar soyuducuda saxlanmırsa, 2-3 saat içində zəhərlənmə riski artır.”
Zəhərlənmənin əsas əlamətləri:
Zəhərlənmə adətən yeməkdən 2-6 saat sonra baş verir. Əlamətlər aşağıdakılardır:
Qusma və ürəkbulanma
Sürətli və ya təkrarlanan ishal
Qarnın sancması və ya kramp şəklində ağrılar
Bədən temperaturunun yüksəlməsi (38°C və yuxarı)
Titrətmə və başgicəllənmə
Ümumi halsızlıq və susuzluq hissi
Bəzi hallarda bu simptomlara baş ağrısı və ağız quruluğu da əlavə olunur. Əgər zəhərlənmə bakterial mənşəlidirsə, vəziyyət sürətlə ağırlaşa bilər.
Zəhərlənmə zamanı nə etməli? – Dr. Layla Al-Mansour-un tövsiyələri
Bol su və elektrolit qəbul edin
Tərləmə və ishal nəticəsində orqanizm su və duz itirir. Sade su, duz-şəkər qarışığı və ya rehidratasiya məhlulları içmək vacibdir.
Qidanı kəskin şəkildə dayandırın
Zəhərlənmə simptomları başlayandan sonra 6-12 saat ərzində yemək qəbul etməmək tövsiyə olunur. Sadəcə maye qəbul edilməlidir.
Həkimə müraciət edin
24 saat ərzində simptomlar keçmirsə, ya da ishalda qan müşahidə olunursa, dərhal tibbi yardıma ehtiyac var.
Antibiotikdən uzaq durun
Özbaşına antibiotik qəbul etmək qida zəhərlənməsini daha da ağırlaşdıra bilər. Yalnız həkim məsləhəti ilə istifadə olunmalıdır.
Yüngül və tərkibi sadə yeməklərlə bərpa mərhələsinə keçin
Simptomlar azaldıqdan sonra düyü suyu, banan, qızardılmamış çörək və duzsuz kartof püre ilə qidalanmağa başlamaq olar.
Necə qorunaq?
Dr. Layla-nın tövsiyələrinə görə, küçədən dönər və şaurma alarkən bunlara diqqət etmək vacibdir:
Yeməklərin görünüşü və qoxusu normal olmalıdır
Ət tam bişmiş olmalıdır, içi çiy olmamalıdır
Souslar otaq temperaturunda saxlanılırsa, istifadə edilməməlidir
Satıcıların əlcəklə və təmiz mühitdə işləməsinə diqqət yetirin
Ət və salatın eyni yerdə saxlanması qadağandır – ayrılıq mütləqdir (Yenisabah)
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ